maandag 7 maart 2016

Maagzuurremmers; goed of niet?

Veel patiënten krijgen bij bepaalde medicatie zogenaamde maagzuurbeschermers voorgeschreven die werken als maagzuurremmers. Dit is heel tegenstrijdig, want een tekort aan maagzuur kan juist maagklachten veroorzaken of verergeren en vermoeidheidsklachten in stand houden.


Klachten
Bij klachten door te weinig maagzuur kun je denken aan:
  • maagpijn 
  • brandend maagzuur
  • opgeblazen vol gevoel na het eten
  • zwaar baksteen gevoel in de maag
  • boeren en oprispingen
  • reflux (voedsel dat vanaf de maag de slokdarm inkomt) 
  • diarree / constipatie
  • slechte adem
  • slechte lichaamsgeur
  • vermoeidheid (ook mentaal)
  • moeilijk wakker worden, zwaar gevoel
  • verstoorde spijsvertering
  • gasvorming
  • misselijkheid
  • weinig tot geen transpiratie
  • maag raakt makkelijk van streek
  • overgeven
Vergelijkbaar met de klachten van teveel maagzuur, maar bovengenoemde klachten worden in de meeste gevallen veroorzaakt door een tekort aan maagzuur en niet door een teveel.

Test
Helaas wordt de hoeveelheid maagzuur zelden getest door artsen of gastro-enterologen, maar je kunt ook heel eenvoudig zelf testen of er sprake is van een tekort aan maagzuur:

Drink op de nuchtere maag een glas water met een kwart theelepel zuiveringszout en wacht 3 minuten.
Laat je geen boer binnen 3 minuten, dan is de kans groot dat je te weinig maagzuur hebt.
Laat je minstens 1 of meer boeren, dan produceer je voldoende maagzuur. 
Laat je meer dan 3 maal boeren, dan is de kans groot dat je teveel maagzuur produceert. 

Wil je zeker weten of je teveel of te weinig maagzuur produceert, ga dan op zoek naar een arts die bekwaam is met de werking van een Heidelberg capsule.


Oorzaken
Een tekort aan maagzuur kan komen door:
  • ouder worden
  • teveel stress 
  • regelmatig gebruiken van aspirine’s en andere medicatie
  • een overgevoeligheid voor suikers, gluten of andere voedingsmiddelen 
  • een tekort aan vitale bouwstoffen in het lichaam. 


Functie
Voldoende maagzuur heeft ontzettend veel essentiële functies. Maagzuur is nodig voor:
  • de afbraak van eiwitten en vetten 
Als je weinig maagzuur hebt, betekent dit dat eiwitten niet goed kunnen worden afgebroken, wat vervolgens weer problemen geeft in de dunne darm. Het kan zelfs gebeuren dat eiwitten dan in hun geheel in de bloedstroom worden opgenomen.
  • de afbraak van koolhydraten
De productie van zuren of basen in de maag hangt af van het soort voedsel wat binnenkomt. Om koolhydraten te verwerken zijn basen nodig, terwijl zuren nodig zijn om eiwitten en vetten af te breken. Daarom is het beter om koolhydraten en eiwitten niet tegelijk te eten. Het is dus niet alleen van belang dat er voldoende maagzuur is, maar ook dat de zuurgraad van het maagzuur in balans is.
  • het onschadelijk maken van schadelijke bacteriën en schimmels in ons voedsel 
Maagzuur vormt een barrière tegen schadelijke microben uit alles wat we in onze mond stoppen. Zonder die bescherming kunnen die ziekteverwekkers in de darmen terecht komen en zich daar vestigen, met heel veel klachten en symptomen als gevolg.
  • een goede maagfunctie
Het voedsel in de maag zal de maag pas verlaten als de brij een bepaalde zuurgraad heeft. Door een tekort aan maagzuur duurt dit langer en gaat de voeding gisten en rotten. Hierdoor ontstaan gassen en krijg je een opgeblazen gevoel en oprispingen.
  • een goede opname van medicatie
Door te weinig maagzuur kunnen bepaalde medicijnen tegen schimmelinfecties en bacteriële infecties minder goed in het bloed worden opgenomen. Tegenstrijdige combinatie dus, wanneer maagzuurremmers samen met antischimmelmiddel of antibiotica wordt voorgeschreven.
  • de juiste zuurtegraad
De cellen die maagzuur moeten produceren zijn dezelfde cellen die ook basische stoffen (natriumbicarbonaat) aanmaken, de tegenhangers van de zuren die afgegeven wordt aan het bloed en die verderop in het voedselverwerkingstraject weer gebruikt wordt door de darm en andere organen. Als deze basische stoffen onvoldoende worden aangemaakt, gaat de voedselbrij te zuur de twaalfvingerige darm in (het eerste deel van de dunne darm). Dit kan misselijkheid, buikpijn en diarree veroorzaken. 
Ook je alvleesklier en je galblaas produceren in de twaalfvingerige darm alleen basische stoffen bij de juiste zuurgraad. Door te weinig maagzuur en dus te weinig basen verzuurt het hele lichaam en kunnen spier- en gewrichtspijnen en botontkalking het gevolg zijn.


  • de afbraak en opname van voedingsstoffen 
Om de zuurgraad van het lichaam op het juiste peil te houden en de lichaamscellen te beschermen tegen teveel zuren, zal het lichaam het teveel aan zuren binden aan lichaamseigen mineralen zoals magnesium, ijzer en zink om zo het teveel aan zuren af te kunnen voeren. Hierdoor verlies je belangrijke mineralen. Een goede opname van voedingsstoffen kan alleen maar plaatsvinden bij de juiste hoeveelheid maagzuur en de juiste zuurgraad. Bij onvoldoende maagzuur kunnen tekorten ontstaan van B12,zink, ijzer, foliumzuur, calcium, magnesium, enz. Een tekort aan voedingsstoffen geeft weer nieuwe klachten, waaronder maagklachten.
  • een goede nierfunctie
De verbindingen die gemaakt worden om zuren te binden noemen we stofwisselingsslakken. Deze worden opgeslagen in de lichaamsweefsels, in eerste instantie in bindweefsel en vet en als dat verzadigd raakt komt het spierweefsel aan de beurt. Kleine hoeveelheden bindweefselslakken kunnen afgevoerd worden naar de nieren. Dit proces vind 's nachts plaats. Als er echter meer zure eindproducten van de stofwisseling worden gevormd dan de nieren kunnen afvoeren dan begint een proces van zelfvergiftiging dat zich uit in allerlei ziekten en klachten. Denk aan allergieën, infectiegevoeligheid, huidproblemen, haaruitval, gewrichtsklachten, jicht, reuma, spierkrampen en hart - en vaatklachten. Ook geven deze lichaamsslakken vermoeidheid en een vergrote pijngevoeligheid. Helpen ontgiften is in dit geval symptoombestrijding.
  • de verwerking van voedsel
Het maagsap bevat enzymen die voedsel afbreken. De maag informeert de lever en de alvleesklier vervolgens hoe zuur en hoe vet de voeding is die uit de maag gaat komen. Deze organen geven op basis van die informatie de juiste hoeveelheid enzymen en basische stoffen af in de darm om het voedsel op nog verder te verwerken. Bij een verstoorde maagzuurproductie zal ook de rest van de spijsvertering verstoord raken.
  • een gezonde darmflora
Bij een verstoorde spijsvertering komt de voedselbrij onvoldoende verteerd in de dunne darm aan, waar het voor overgroei van schadelijke bacteriën kan zorgen. Ongezonde darmflora kan uiteindelijk verantwoordelijk zijn voor allerlei aandoeningen van allergieën tot depressie, van immuunziektes tot eczeem en van schildklieraandoeningen tot astma. Een gezonde darmflora is van groot belang voor herstel van welke klacht dan ook.
  • een goede leverfunctie
De gifstoffen die door overgroei van schadelijke bacteriën worden geproduceerd, moeten door de lever worden afgebroken. Een tekort aan maagzuur is dus uiteindelijk een extra belasting voor je lever, die al overbelast is door medicatie en ziekte. 


Oplossing
Veel mensen belanden in een vicieuze cirkel; meer klachten, meer medicatie, vaker maagproblemen, vaker maagzuurremmers, groter maagzuurtekort, meer klachten, enz... Terwijl een tekort aan maagzuur heel eenvoudig is op te lossen met de juiste voeding. Daar hebben we geen medicatie voor nodig.
Hieronder enkele tips om de productie van maagzuur te stimuleren in plaats van af te remmen.
  • Neem een half uur voor de maaltijd een glas lauw water met een scheutje citroensap of appelciderazijn op de nuchtere maag. Dit stimuleert de productie van het maagzuur vanwege het alkaliserende effect.
  • Voeg Keltisch zeezout of sole toe aan je voedingspatroon. De mineralen in natuurlijk, onbewerkt zout zorgen voor meer maagzuurproductie.
  • Voeg zuren zoals appelazijn of gefermenteerde groentes zoals zuurkool toe aan je menu.
  • Eet voeding met betaïne zoals bieten, broccoli, spinazie, vis en peulvruchten. Betaïne kan je maag helpen om meer maagzuur te produceren.
  • Eet volwaardige voeding, voor 80% met een alkaliserend effect en voor maximaal 20% met een zuurvormend effect.
  • De gouden regel van Dr. Ragnar Berg (een Zweedse natuurgeneeskundige) is "Eet vijf keer zoveel aardappelen, groenten en vruchten als het totaalgewicht van alle andere levensmiddelen. Eet daarvan minstens 50% rauw."
  • Eet liever zes keer per dag een beetje dan drie keer per dag veel, eet op vaste tijdstippen.
  • Goed kauwen is heel belangrijk! Neem de tijd om te eten en kauw je voedsel tot het als appelmoes is in je mond. Dit zorgt ervoor dat de verteringsenzymen in de mond het voedsel tot zo klein mogelijke stukjes af te breken om de vertering in de maag te verbeteren.
  • Probeer af te vallen als je overgewicht hebt. 
  • Draag geen knellende kleding.
  • Om het lichaam in staat te stellen dierlijke eiwitten beter te verteren kun je vlees marineren met iets zuurs, zoals citroen- of limoensap, tomatensap, appelazijn etc. Het marineren van vlees is een goede manier om te zorgen voor voorvertering / alkalisering van het product.
  • Gebruik kruiden bij het koken om de maagzuurproductie en eetlust op te wekken.
  • Eet ongepasteuriseerde en onverhitte, zoutloze zuurkool.
  • Eet eiwitten samen met koolhydraat/zetmeelarme producten.
  • Eet eiwitten ook altijd samen met goede vetten. Eiwit stimuleert de productie van maagzuur en eiwitten en vetten stimuleren de galblaas om gal in de dunne darm te lozen. Goede vetten zijn ook nodig voor de lever om gal te produceren en voeding verder af te breken.
  • Zoek ontspanning in wandelen, yoga of meditatie. Belast jezelf niet te zwaar.
  • Zet het hoofdeinde van je bed wat hoger als je er ’s nachts last van hebt (of gebruik extra kussens).
  • Drink gemberthee of voeg verse gember toe aan je favoriete thee, gember ondersteunt je spijsverteringsstelsel en helpt tegen maagklachten.
  • Heb je veel maagklachten, neem dan bij de maaltijd een Betaïne supplement waarin pepsine zit. Bij gebruik van medicijnen, asperine of ibuprofen wel eerst met een deskundige overleggen.
  • Neem een uur voor de maaltijd een glas lauw water met een halve theelepel zuiveringszout (natriumbicarbonaat). Over inname van natriumbicarbonaat zijn de meningen verdeeld, maar het doet hetzelfde als citroensap: Het neutraliseert het maagzuur tijdelijk. De maag zal dit compenseren door meer maagzuur te produceren, zoals bij elk ander alkaliserend product. Bij nierklachten en een hogebloeddruk kun je het zout beter niet drinken.
Wat te vermijden:
  • Eet niet te koud of te heet en vooral niet te sterk gekruid.
  • Drink geen water of andere dranken tijdens het eten of vlak na het eten. Dit verdunt het maagzuur.
  • Eet niet kort voor of na een lichamelijke inspanning. Geef je lichaam eerst even rust.
  • Vermijd zodra het even kan pijnstillers en ontstekingsremmers zoals Aspirine, Ibuprofen, Diclofenac en Naproxen. Paracetamol kan wel. Lees ook het artikel 'Natuurlijke pijnbestrijding'.
  • Vermijd vooral gluten en tijdelijk ook dierlijke eiwitten. Bouw de eiwitten langzaam weer op, zodra de maagklachten afnemen.
  • Vermijd producten zoals witmeel, suikers, koffie, koolzuurhoudende dranken en alcohol. Maar ook uien, chocola, pepermunt en alles waar je gevoelig voor bent.
  • Probeer stress te vermijden en zorg ervoor dat je in rust en vrede eet, want eten als je je druk maakt of van streek bent, kan de productie van het maagzuur stoppen.
  • Probeer in de 3-4 uur voor het slapen gaan niet meer te eten. Als je in die uren toch nog eet, moet het lichaam de vertering nog afronden in de tijd dat het zou moeten rusten.
  • Vermijd liggen na het eten. Als je toch wilt liggen, zorg er dan voor dat je hoofd en bovenlichaam hoger liggen door middel van een paar kussens, om de voortgang van het verteringsproces niet te belemmeren.
  • Verwijder bij maagklachten alle bewerkte voeding, fast food, genetisch gemodificeerde voeding, additieven, kleurstoffen, kunstmatige smaakstoffen. Het bevat geen enkele voedingswaarde en kan de productie van maagzuur verstoren.
  • Vermijd het eten van eiwitten samen met koolhydraten/zetmeel. Koolhydraten/zetmeel verhinderen de productie van maagzuur, omdat deze voedingsstoffen juist door basen worden afgebroken. Eiwitten en vetten worden door zuren afgebroken. Koolhydraten (bijv. brood, pasta of aardappelen) gaan dus prima samen met groenten, maar eiwitten gaan het beste samen met zetmeelarme voeding, zonder koolhydraten/zetmeel, maar mét gezonde vetten. Ei op brood is dus niet ideaal, maar ei in een groene salade met gezonde dressing zorgt voor de juiste balans van basen en zuren, waardoor de maaltijd goed zal worden verteerd.
Lees meer tips in het boek 'Waarom maagzuur goed voor je is'

Hoe zuurder, hoe beter?
Veel mensen denken dat iets zuurs ook zuurder maagzuur geeft en dat zuurder maagzuur het beste is, maar dat is niet zo. Suiker smaakt bijvoorbeeld zoet, maar zorgt voor meer zuren en minder basen. Citroen is erg zuur, maar werkt juist basenvormend (alkaliserend, dus ontzurend) in de maag. Het gaat er dus niet om hoe zuur iets is, maar of het de cellen in de maagwand aanzet om nieuw maagzuur te produceren. Ongezonde voeding zorgt er voor dat er een verstoring in de maagzuurproductie ontstaat met een onbalans van zuren/basen. Gezonde voeding zorgt voor en goede productie van maagzuur met de juiste zuur-basebalans, maar daar hoeft voeding dus niet zuur voor te smaken.

In elk gesprek over maagzuur of ontzuren ontstaat er een discussie over middelen zoals zuiveringszout die een basisch effect hebben op het maagzuur, maar het lichaam zal altijd uit zichzelf proberen een verstoorde zuurgraad te herstellen, of deze nu te zuur is of te basisch. Daarom is het goed om een half uur tot een uur te wachten met eten na een neutraliserend middel zoals citroensap, azijn of zuiveringszout, om het lichaam de tijd te geven de zuurgraad te herstellen. Neutraliserende middelen, dus zowel citroen als zuiveringszout (!) kunnen worden gebruikt om de cellen aan te zetten tot productie van nieuw en goed gebalanceerd maagzuur en het herstellen van het maagslijmvlies.

Zijn maagzuurremmers nu wel of niet goed?
Maagzuurremmers worden vaak allemaal over 1 kam geschoren en als 'slecht' bestempeld, maar dit is een beetje kort door de bocht. Het ene middel maakt het maagzuur minder zuur en het andere middel remt de aanmaak van maagzuur, dus je kunt het ene middel niet met het andere middel vergelijken.

  • Er zijn zuurbinders (antacida) zoals algeldraat (werkt alkaliserend plus verstoppend), magnesiumzout (werkt alkaliserend plus laxerend), alginezuur (vormt een schuimlaagje op de maaginhoud, werkt tegen refluxklachten) en calciumcarbonaat (werkt alkaliserend plus verstoppend). Omdat de ene laxerend werkt en de ander juist het tegenovergestelde effect heeft, wordt er vaak een combinatie van twee middelen voorgeschreven. Zuurbinders werken ongeveer 2-3 uur.
  • Dan zijn er maagzuurremmers die de aanmaak van maagzuur remmen d.m.v. histamine 2- receptorantagonisten (H2-blokkers). Deze medicijnen remmen tijdelijk de aanmaak van maagzuur in de maag voor 8 - 12 uur.
  • En dan zijn er de nóg sterkere maagzuurremmers; protonpompremmers. Deze medicijnen remmen de zuurproductie in de maag veel krachtiger dan de H2-blokkers, wel 24 uur lang. Mocht je willen stoppen met protonpompremmers kun je juist weer last krijgen van teveel zuur. Dit gaat pas na ongeveer 2 tot 3 weken over, maar tot die tijd krijg je dan weer een zuurbinder voorgeschreven.

Het probleem zit 'em vooral in het feit dat mensen maagzuurremmers en zuurbinders als symptoombestrijding gebruiken, zonder te weten of er sprake is van teveel maagzuur of te weinig maagzuur. Beide situaties kunnen vergelijkbare klachten geven, maar de aanmaak van maagzuur afremmen zal zeker niet in beide gevallen een oplossing zijn. Aanpassing van voedingspatroon en medicatiegebruik kan wel in beide gevallen een oplossing zijn: Wanneer je een half uur tot een uur voor de maaltijd (of 1 tot 2 uur na de maaltijd) een alkaliserend middel inneemt, bij voorkeur vloeibaar, dan zal dit het maagzuur kort (0,5-1 uur) alkaliseren, tegelijk de aanmaak van nieuw maagzuur stimuleren, de alkalische waarde van het bloed verhogen en het lichaam ontzuren, met verbetering van klachten als gevolg.

Ik kreeg bij aanvang van mijn Lymebehandeling Omeprazol voorgeschreven, maar daar ben ik meteen mee gestopt toen ik ontdekte wat dit middel doet. Omeprazol is dus een protonpomp-remmer; een medicijn dat de productie van maagzuur afremt, bij dagelijks gebruik werkt dit middel non-stop. Dat kan nooit goed zijn, als er niet eerst is onderzocht of er daadwerkelijk sprake is van teveel of te weinig maagzuur.

"Wanneer Omeprazol preventief wordt voorgeschreven om maagklachten te voorkomen, noemen artsen het medicijn een maagbeschermer", lees ik. Dat is natuurlijk belachelijk, want dat is het niet. Het zorgt niet voor een beschermend laagje in de maag of iets dergelijks. Wat ik in mijn naïviteit wel dacht... Het beschermt het lichaam wel tegen schade bij teveel maagzuur, maar biedt geen oplossing voor een tekort of bescherming tegen chemische stoffen in medicatie. Sterker nog, het veroorzaakt juist een tekort en maakt het probleem alleen maar erger!
Daarnaast staan er in de bijsluiter zoveel bijwerkingen, ook in combinatie met andere medicatie, dat je het niet eens meer wíl gebruiken als er ook milde oplossingen zijn. Deze werking geldt overigens voor alle merknamen van protonpompremmers, niet alleen voor het merk Omeprazol.

Calciumcarbonaat en magnesiumsubcarbonaat daarentegen (de hoofdbestanddelen van de welbekende Rennie's) hebben (net als citroensap) een alkaliserend effect in de maag. De ene stof werkt laxerend en de andere juist niet, dus dit heft elkaar op. Deze stoffen binden maagzuren, waardoor de maaginhoud meer basisch wordt en de maagklachten afnemen.


Te basisch is toch ook niet goed?
Je kunt beter te basisch maagsap hebben dan te zuur. Teveel zuren geven namelijk veel problemen in de spijsvertering en zorgen voor verzuring in het lichaam. Zoals ik al zei zal het lichaam een verstoorde zuurgraad altijd uit zichzelf herstellen. Dat gaat als volgt. Bij te zuur maagsap zullen overtollige zuren zich binden aan voedingsstoffen zoals B12 en magnesium om afgevoerd te worden, waardoor deze voedingsstoffen niet meer kunnen worden gebruikt (zie het kopje 'afbraak en opname van voedingsstoffen'). Bij te basisch maagsap zullen overtollige basen zich binden aan koolzuur, een afvalstof die we simpelweg uitademen. Dit gaat ten koste van.. helemaal niks. Te basisch maagsap is voor de maag ook een stimulans om meer zuren te produceren. Basen zijn net als zuren nodig om de zuurgraad in balans te houden. De juiste zuurgraad is ook nog eens afhankelijk van de soort voedingsstof die je tot je neemt. Soms is basisch beter, soms is zuur beter, de maag bepaalt de juiste zuurgraad zelf, afhankelijk van de voeding die je in je mond aan het fijnmalen bent.


Conclusie
Medicijnen die de aanmaak van maagzuur remmen kunnen zorgen voor te weinig maagzuur. Te weinig maagzuur geeft maag- en spijsverteringsklachten en is een zware belasting voor de organen en de rest van het lichaam. Als wij de maag alkaliseren en prikkelen met gezonde voedingsmiddelen, is de maag zo slim om nieuw maagzuur aan te maken. Teveel zuurvormende voeding (suikers e.d.) in de maag verstoort de productie van ons maagzuur, gaat ten koste van kostbare voedingsstoffen en schaadt onze gezondheid.
Teveel basen kost ons niks, ontzuurt ons lichaam (tijdelijk) en zorgt binnen een uur voor nieuwe maagzuurproductie. Goed om te onthouden als je weer eens in een discussie belandt over het wel of niet alkaliseren van de maag. ;)

Liefs,
Nina

Bronnen: 

Gerelateerde artikelen:

Geen opmerkingen :

Een reactie posten


 Ik leg mijn oor te luisteren en leer.
 Ik ben geen expert. Ik probeer.
 Ik denk, zoek en observeer.
Ik schrijf en inspireer.