Gezond eten is duur, hoor je vaak, maar
dat hoeft niet perse.
Biologisch is inderdaad duurder dan
niet-biologisch. De super gezonde ongeraffineerde kokosolie is duurder dan de
goedkope en minder gezonde ontgeurde variant. Het biologische vlees bij de
slager is duurder dan het vlees bij de supermarkt. Klopt helemaal! Maar er zijn
nog andere opties om aan gezonde voeding te komen.
We hebben het hier een tijdje terug al
over gehad op de Facebookpagina van Moe zijn is zooo.. en toen bleek dat het met een bijstandsbudget (of nog minder) soms bijna onmogelijk is om
gezonde keuzes te maken. Ik denk dat er voor deze mensen nu ook bruikbare tips bij
staan.
Gezond leven kán in veel gevallen goedkoper, met de juiste tips & tricks. Dat je kunt besparen door huismerken te kopen, weten we allemaal wel, dus dat soort tips heb ik weggelaten. Heb je zelf nog tips? Plaats ze in een reactie.
Tip 1: Plan vooruit
Bedenk voor een hele week welke
maaltijden je gaat koken wat je daarvoor nodig hebt, voordat je inkopen gaat doen. Check wat er nog in je
kastjes staat, voordat je inkopen doet. Koop alleen wat je echt gaat
gebruiken. Houd je strikt aan je lijstje als je winkelt.
Tip 2: Stel prioriteiten
Geef eerst geld uit aan verse, onbewerkte
en volwaardige voeding, voordat je minder
gezonde dingen zoals fastfood, cosmetica en schoonmaakartikelen koopt.
Tip 3: Weet waar je kijkt
Vermijd het midden van de supermarkt waar vaak de bewerkte en
ongezonde producten staan te lonken. ;) Als je er toch iets nodig hebt, kijk
dan vooral in de bovenste of onderste schappen ipv op ooghoogte waar meestal de
duurste artikelen staan. Of nog beter, vermijd de supermarkt en ga naar de
markt of toko
Tip 4: Maak gebruik van aanbiedingen.
Vind je gezonde voeding in de aanbieding,
koop er dan meer van en bereid grote maaltijden, zodat je het in kunt vriezen
en meerdere keren van kunt eten. Gebruik eventuele restjes de volgende dag in
stoofpotten, roerbakmaaltijden, salades of wraps.
Sommige groenteboeren (op de markt) maken
extra voordelige groente- en fruitpakketten met vijf verschillende soorten
ingrediënten. Zie: www.pietbeentjes.nl
Tip 5: Shop met een volle maag
Doe geen boodschappen als je honger hebt. Als je honger hebt, koop je meer dan nodig
is en heb je vaak zin in eten dat niet goed voor jou is én voor je budget. Neem
een stukje fruit of een ander gezond tussendoortje, voordat je naar de winkel
gaat.
Tip 6: Eet superfoods
Koop voeding met zoveel mogelijk voedingsstoffen. Daarmee bedoel ik niet bijzondere bessen
uit Mexico, maar geneeskrachtige voeding met hoge concentraties aan
antioxidanten, aminozuren, vitaminen en mineralen. Denk aan doperwten,
koolsoorten, amandelen, broccoli, gember, bosbessen, zoete aardappelen,
broccoli, zalm, linzen, bonen, haver(mout), tarwekiemen, groentescheuten,
pitten, zaden, zeewier, knoflook, boerenkool, spinazie en andere bladgroenten.
Tip 7: Vermijd bewerkte voeding
Vermijd kant-en-klare voeding, dranken, bewerkte
zouten, suikers en zoetstoffen. Hoe meer bewerkt, hoe minder voedingsstoffen. Bewerkt voedsel is in
veel gevallen duurder dan onbewerkt voedsel.
Het is even wennen als je zakjes en pakjes
gewend bent, maar gezonde basisingrediënten zoals eieren, bonen, roomboter of
olijfolie ipv geraffineerde margarine, (diepvries)fruit en -groenten, zaden,
pitten, noten en gedroogde kruiden zullen helpen om geld te besparen en toch
gezond te eten. Bovendien is het lichaam langer zoet met de hoeveelheid
voedingsstoffen, waardoor je minder snel weer trek hebt, minder geld uitgeeft
aan voeding en in geval van overgewicht ook nog afvalt.
Tip 8: Stop met junkfood.
Koop geen koek, snoep, chips, muesli en
snacks. Het is duur, zit vol met ongezonde ingrediënten en bevat weinig tot
geen voedingswaarde. Maagvulling zonder voedingsstoffen is geen
voeding, maar weggegooid geld.
Sinds ik ongezonde koekjes, frisdrank,
pakken sap, snoep, chips, snacks, pizza, kant en klaar mixen, bliksoep,
zuivelproducten, kant-en-klare zuivelvervangers, vlees, enz. weglaat en ik dit
geld gebruik voor gezond, puur en onbewerkt, krijg ik voor hetzelfde
totaalbedrag per week veel meer voedingsstoffen binnen.
Tip 9: Eet vaker vegetarisch of veganistisch.
Vervang vlees (wat vaker) door bonen, peulvruchten,
kikkererwten, amandelen of eieren. Deze voedingsmiddelen bevatten allemaal veel
voedzame eiwitten / proteïnen.
Tip 10: Koop seizoensproducten.
Seizoensproducten zijn goedkoper én voedzamer dan de geïmporteerde variant buiten
het seizoen. Vaak krijg je met seizoensgroenten de voedingsstoffen binnen
die je juist in dàt seizoen hard nodig hebt.
Tip 11: Maak gebruik van diepvriesproducten.
Diepvriesfruit en -groentes zijn
bijna net zo voedzaam als verse producten (soms zelfs voedzamer) en vaak
voordeliger dan verse of geïmporteerde fruit- en groentesoorten.
Tip 12: Denk groot met een klein budget.
Koop gezonde granen (zoals
zilvervliesrijst, gierst, gerst en haver), bonen, linzen, noten en gedroogd
fruit in grootverpakking voor een veel lagere prijs. Ze zijn
lang houdbaar als ze luchtdicht worden opgeborgen en ze kunnen in allerlei
gezonde, goedkope maaltijden worden gebruikt.
Tip 13: Kweek je eigen voeding.
Niks zo leuk én gezond als de ingrediënten
uit je eigen tuin te plukken, voordat je gaat koken.
Zaad is goedkoop en als je het zelf uit
het eten peutert is het zelfs gratis. Zelf gekweekte producten zijn onbespoten (de goedkoopste manier van biologisch
eten), dus gezonder en ze smaken vaak ook veel beter dan de gekochte variant.
Direct voor de maaltijd geplukt of gesneden bevatten groenten en vruchten de
meeste voedingsstoffen, dus het is ook nog gezonder dan de groenten bij de
supermarkt die al een aantal dagen (tot maanden) uit de grond zijn, waardoor er
al voedingsstoffen verdwenen zijn.
Je hoeft geen tuin te hebben om voedsel te
kweken. Een bloembak, een balkonbak, zelfs een vensterbank is al genoeg. Ik begin in
maart met zaadjes in de vensterbank en verhuis de jonge plantjes een
paar maanden later naar de plantenbakken aan onze schutting.
Het is nú de periode om te zaaien, dus
peuter de zaadjes / pitjes uit de komkommer, paprika, peper, tomaat
en citroen, stop ze in de grond en verwonder je. :)
Tip 14: Groenten recyclen
Behalve zelf kweken kun je eten ook recyclen.
Zet het 'kontje' van kool, lenteuitjes of
prei eens in een laagje water in de vensterbank of in de tuinaarde en het
groeit vrolijk opnieuw aan! Gratis en voor niets! Ook van een krop sla in de
grond kun je meerdere keren knippen.
Lees hoe je groenten kunt recyclen:
Tip 15: Maak een lunchbox.
Neem als je weg gaat je eigen eten mee.
Als je niks te eten meeneemt, is de kans
groot dat je onderweg of op je werk iets koopt. In de
meeste gevallen verkies je dan 'lekker' boven 'gezond' en in alle gevallen is
het duurder dan zelf eten meenemen.
Tip 16: Snijd wat extra's.
Hou bij het koken een klein deel van de
gesneden groenten apart. Deze kun je de volgende dag als lunch gebruiken, bijvoorbeeld in een salade, door een
omelet of op brood. Dit is veel gezonder dan brood met kaas, hagelslag of
pindakaas! Heerlijk met wat zelfgeplukte sla. ;)
Tip 17: Vermijd onnodige ziektekosten.
Bespaar op ziektekosten door ongezonde
voeding te vermijden die op lange termijn ziek maakt. Een slechte gezondheid
brengt kosten voor medische behandelingen en medicijnen met zich mee en een
verminderde werkcapaciteit, dus minder inkomen. Krijg je medicijnen niet
vergoed, zoek dan eens naar een natuurlijk alternatief. De natuur voorziet in alle mogelijke
geneeskrachtige middelen.
Tip 18: Gooi geen restjes / snijafval weg.
Het loof van radijs is bijvoorbeeld nog gezonder dan radijs zelf. Hetzelfde geldt
voor de kroontjes van aardbeien. Kook ook de stronk van de broccoli of
bloemkool in kleine blokjes mee of maak er een groentesausje van. Wortelloof is
net als radijsloof lekker door de sla. Van prei, paksoi en lenteui snijdt je
zowel het groene als het witte deel mee.
Van oud brood kun je nog heerlijke
tosti's, croutons of flensjes (zonder suiker) maken. Overrijp fruit is goed
genoeg voor een smoothie en snijafval (inclusief uienschillen) kan prima
meetrekken in de soep.
Meer tips vind je in het boek 'Koken met restjes' of via Google.
Tip 19: Vervang frisdrank en sap door water.
Drink voornamelijk water ipv frisdrank,
aangelengde siroop, koffie, thee of sap. Het is niet alleen veel goedkoper,
maar ook veel gezonder.
Het lichaam heeft elke dag minimaal 30 ml water nodig per kilo lichaamsgewicht. Dus reken maar
uit: Je lichaamsgewicht maal 0,30 en je weet hoeveel water je lichaam nodig
heeft om voedingsstoffen naar alle cellen te vervoeren en afvalstoffen af te
voeren.
Bouillon en kruidenthee vallen ook onder
water, maar koffie met cafeïne en thee met theïne onttrekken juist vocht aan
het lichaam, waardoor je eerder een tekort creëert dan vocht aanvult. Ook ontgiftende thee
kan voor een vochttekort zorgen, dus bij het ontgiften moet je zelfs nog extra
water drinken. Geloof me, er blijft geen ruimte over voor minder gezonde
dranken als je eerst voldoende water drinkt.
Dranken met suikers of zoetstoffen
bevatten weinig of geen nuttige voedingsstoffen, dus tellen alleen als
maagvulling, niet als bruikbare voeding.
Tip 20: Bespaar op zuivel.
Aan zuivelproducten hoef je ook geen geld
te verspillen, want deze doen het lichaam niet veel goeds, zeker niet bij
chronische klachten. Melk is goed voor een kalf wat 400 kilo moet aankomen in 2
jaar tijd en bevat voor de mens stoffen die het lichaam zwaar belasten.
Gebruik het geld liever om voeding te
kopen die het lichaam helpt herstellen ipv belast.
Tip 21: Reinig niet biologische groenten.
Geen geld voor biologische voeding?
Gebruik dan een badje van natuurazijn, zuiveringszout en bentonietklei om
schadelijke stoffen te onttrekken aan bespoten voedingsmiddelen. Dit zijn goedkope natuurlijk
middelen die in elk huishouden op vele manieren nuttig zijn en bijdragen aan de
gezondheid. Azijn en zout reinigt alleen het oppervlak, maar klei zuivert ook
dieper.
Tip 22: Kies bewust waar en wanneer je
koopt.
Is de markt of buitenlandse toko goedkoper dan de supermarkt? Ga daar dan om
boodschappen. In de supermarkt heb je tegen sluitingstijd meer kans op
aanbiedingen van verse producten.
Kijk ook eens online bij Pit&Pit, daar
koop je alle mogelijke basisproducten als meel, noten, kruiden en specerijen
heel voordelig en heel gezond. Bij boeren of slagers kun je soms 'voor een
appel en een ei' gratis botten meekrijgen om geneeskrachtige bouillon van te
trekken.
Tip 23: Geef geen geld uit aan chemicaliën.
Schoonheidsproducten, schoonmaakartikelen
en wasmiddelen waar chemicaliën inzitten doen je gezondheid niet
veel goeds. Je maakt deze producten veel goedkoper én gezonder zelf met
producten uit de keuken.
Tip 24: Drink kefir.
Kefir is voeding dat je maar 1x aanschaft,
je hoeft hier alleen melk- of fruitsuikers en -zuren aan toe te
voegen en de kefir zal blijven 'groeien'. De hoeveelheid voedingsstoffen
van de gebruikte ingrediënten in kefir verveelvoudigt ook nog eens. Je krijgt dus 'meer voor minder'
binnen. Met kefir kun je yoghurt, kazen, frisdrank en zelfs brood mee maken.
Tip 25: Durf te vragen.
Als je echt in geldnood zit en je je
schaamte opzij durft te zetten, kun je bij restaurants, fruittelers,
groenteboeren en supermarkten vragen of ze aan het eind van de dag voedsel dat niet
meer vers genoeg is om te verkopen aan jou willen geven. Ook 'misvormde'
wortels en komkommers halen de supermarkt meestal niet en worden weggegooid.
Het is schrijnend om te zien wat er weggegooid wordt, terwijl het nog gewoon
eetbaar is.
Ook online zijn er (bijvoorbeeld via
Foodsharing.nl of via 'ik geef weg' pagina's op Facebook) plekken waar mensen
hun overgebleven eten aanbieden.
Tip 26: Dumpster diving
Durf je niet te vragen om gratis eten, dan
zijn er nog de zogenaamde 'dumpster divers' waar je je bij aan kunt sluiten.
Dumpster diving is een (voor zover ik weet) illegale 'sport' waarbij je zelf
voedsel uit afvalcontainers haalt, nadat supermarkten aan het
eind van de dag de schappen hebben ontdaan van alles wat bijna over de datum is
of niet meer vers oogt. Voor sommige mensen is dit iets waartoe men zich niet
verlaagt, voor anderen is het een leuke geldbesparende hobby.
Meer info:
Tip 27: Bak zelf vers brood
Heb je meel, water en zout in huis, bak
dan je eigen brood. Neem een gezonde voedzame meelsoort,
bijvoorbeeld (een mix van) haver-, amandel of boekweitmeel.
Recept: www.geldloos.nl
Ook tortillawraps (meel, zout, olie) en
pannenkoeken (meel en water) kun je heel goedkoop en gezond zelf bakken zonder
kant-en-klare mix.
Tip 28: Ruil voedsel
Als je zelf groentes verbouwt kun je deze
ook ruilen met andere moestuinhouders. Als je
bijvoorbeeld 1x rucola zaait, kun je er van blijven eten, dat blijft zichzelf
uitzaaien. Wat je overhoudt kun je dus makkelijk ruilen voor groentes die je
zelf niet hebt.
Mocht je gezondheid het toelaten kun je
ook werken of karweitjes doen in ruil voor eten.
Ook online kun je voedsel ruilen,
bijvoorbeeld via ProviandRuil.nl.
Tip 29 (via Esther Speklé): Maak gebruik van wildplukken
Leer wat er voor eetbaars groeit in de
vrije natuur, gratis en voor niks!
Je kunt noten, rozenbottels, bessen,
bramen, kruiden en appels in het wild plukken. Vooral langs fietspaden waar
veel schooljeugd komt schijnen door de weggegooide klokhuizen veel appelbomen
te groeien.
Ook in je eigen tuin kun je veel eetbare planten/bladeren vinden die
net als sla zeer voedzaam zijn. Paardebloemblad bijvoorbeeld, een krachtige
ontgifter die in elke tuin bloeit en zo in de sla of in een smoothie kan. Ook
melkdistel en brandnetel zijn erg gezond en geneeskrachtig. Ook zijn er
onkruidsoorten die erg snel woekeren in de tuin en heerlijk zijn als op toast,
in salade of op brood.
Alles wat je plukt moet je natuurlijk goed wassen om parasieten en extra eiwitten in de vorm van
slakken te voorkomen. ;) Pluk niet te dicht langs de weg, waar uitlaatgassen en
hondenplasjes het gewas vervuilen.
Meer info: www.oogstenzonderzaaien.nl
Verder zijn er fruittelers waar je voor heel weinig geld zelf
mag komen plukken. Ook mag je bij de meeste boeren na het rooien de
achtergebleven groentes gratis oprapen.
'Het grote wildplukboek' van Edwin Flores
is een aanrader. Op deze website vind je ook interessante info over
wildplukken:
Tip 30 (via Esther Speklé): Doe gratis kennis op.
Verzamel informatie over voeding, geld besparen,
budgetkoken, wildplukken en groente kweken via internet, lotgenotengroepen op
Facebook en in de bibliotheek.
Google eens op termen als 'zelfvoorzienend
leven' en 'geld besparen' of 'gratis eten'.
Of kijk eens op
https://www.bijstandsgerechten.nl voor budgetgerechten.
Als je Engels goed genoeg is, zijn
'frugal' en 'penniless' ook goede termen om op te zoeken.
http://frugallysustainable.com/
http://www.pennilessparenting.com/
Bronnen
en
(via Ankie Wind)
Geen opmerkingen :
Een reactie posten