De nervus vagus en chronische klachten

Verschillende artsen en therapeuten waar ik onder behandeling ben geweest, zijn het er allemaal over eens: De nervus vagus heeft een grote invloed op veel chronische klachten. 

Ondanks dat ik dit al jaren hoor en lees en vanalles doe en slik voor het zenuwstelsel, weet ik eigenlijk niet goed hoe dit zit. Daarom vroeg ik aan ChatGPT:

Wat is de link tussen chronische klachten en de nervus vagus?

ChatGPT:

De nervus vagus speelt een belangrijke rol bij de regulatie van veel lichamelijke functies, waaronder de hartslag, ademhaling, spijsvertering en immuunrespons. Een disfunctie van deze zenuw kan bijdragen aan het ontstaan of het in stand houden van chronische klachten. Hieronder wordt de link toegelicht:

1. De nervus vagus en het autonome zenuwstelsel

De nervus vagus is een belangrijk onderdeel van het parasympathische zenuwstelsel, dat verantwoordelijk is voor rust en herstel. Het werkt samen met het sympathische zenuwstelsel (dat betrokken is bij vecht-of-vluchtreacties) om het lichaam in balans te houden.

Bij chronische stress of trauma kan het autonome zenuwstelsel uit balans raken, met als gevolg:

👉🏻 Overactief sympathisch zenuwstelsel: langdurige stressreacties zoals verhoogde hartslag, spierspanning en ontstekingen.

👉🏻 Onderactieve nervus vagus: verminderde parasympathische activiteit, wat leidt tot minder rust, herstel en regulatie van lichaamssystemen.

2. Nervus vagus en ontsteking

De nervus vagus speelt een rol bij het reguleren van ontstekingsreacties via de "inflammatoire reflex". Bij een gezonde werking remt de nervus vagus een overmatige immuunrespons en daarmee chronische ontstekingen. Een lage vagale tonus (een maat voor de activiteit van de nervus vagus) wordt geassocieerd met verhoogde ontstekingsniveaus, wat kan bijdragen aan klachten zoals:

• Chronische pijn (bv. fibromyalgie)
• Auto-immuunziekten
• Chronisch vermoeidheidssyndroom (CVS)

3. Nervus vagus en het brein

De nervus vagus heeft directe verbindingen met de hersenen en beïnvloedt emoties, stemming en cognitieve functies. Chronische klachten zoals angst, depressie en posttraumatische stressstoornis (PTSS) worden vaak geassocieerd met een ontregeling van de nervus vagus.

Darm-hersen-as: De nervus vagus verbindt de darmen met de hersenen en speelt een sleutelrol in de communicatie tussen het microbioom en mentale gezondheid. Problemen in de darmgezondheid kunnen chronische klachten verergeren.

4. Symptomen van een disfunctionerende nervus vagus

Bij een ontregelde nervus vagus kunnen de volgende klachten optreden:

• Spijsverteringsproblemen (bijv. opgeblazen gevoel, constipatie)
• Chronische vermoeidheid
• Slaapproblemen
• Verhoogde pijngevoeligheid
• Hartkloppingen of hoge hartslag in rust
• Angst, depressie en prikkelbaarheid

5. Behandeling en stimulatie van de nervus vagus

Er zijn manieren om de nervus vagus te stimuleren en de balans in het autonome zenuwstelsel te herstellen:

• Diepe ademhalingsoefeningen (bijv. diafragmatische ademhaling)
• Meditatie of mindfulness
• Koude-therapie (bijv. koud douchen)
• Stimulerende oefeningen zoals zingen, neuriën of gorgelen
• Vaguszenuwstimulatie (via medische apparaten bij ernstige gevallen)

Conclusie

De nervus vagus speelt een cruciale rol in het reguleren van lichamelijke en mentale processen. Dysfunctie van deze zenuw kan bijdragen aan chronische klachten door ontstekingsreacties, stress en ontregelde lichaamssystemen te versterken. 

Het stimuleren van de nervus vagus kan helpen om het lichaam weer in balans te brengen en klachten te verminderen.

***

Ik ben wel benieuwd hoe jij dit doet!